پرش به محتوا 
اسپلایس نوار نقاله چیست؟
در دنیای صنعت و تولید، نوار نقاله‌ها نقش بسیار مهمی در انتقال مواد و محصولات ایفا می‌کنند. یکی از مهم‌ترین مراحل در استفاده از نوار نقاله، ایجاد یک اتصال قوی و پایدار بین دو سر تسمه است که به آن اسپلایس می‌گویند.
در این مطلب به بررسی انواع مختلف اسپلایس، مراحل انجام هر یک، ابزارهای مورد نیاز، مزایا و معایب هر روش و نکات مهم در انجام اسپلایس نوار نقاله خواهیم پرداخت.
اسپلایس تسمه نقاله چیست؟
در پاسخ به سوال اسپلایس نوار نقاله چیست؟ باید بگوییم که به فرآیند اتصال دو سر یک تسمه نقاله به یکدیگر گفته می‌شود تا یک حلقه پیوسته ایجاد شود. این اتصال باید به اندازه کافی قوی و پایدار باشد تا بتواند بار را تحمل کند و در طول زمان از هم جدا نشود. اسپلایس‌ها معمولا در محل‌هایی که تسمه نقاله قطع شده یا نیاز به تعویض بخشی از آن وجود دارد، انجام می‌شوند.
اهمیت اسپلایس از این جهت زیاد است که به صورت یک حلقه مداوم عمل می‌کند تا مواد را به‌صورت پیوسته انتقال دهد؛ باعث افزایش طول عمر تسمه می‌شود و عملکرد نوار نقاله را بهبود می‌بخشد.
انواع روش های اسپلایس نوار نقاله
روش‌های مختلفی برای انجام اسپلایس نوار نقاله وجود دارد که هرکدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. انتخاب روش مناسب به نوع تسمه، شرایط کاری و بار وارده بستگی دارد. انواع اسپلایس نوار نقاله عبارت‌اند از:
در این روش، دو سر تسمه با استفاده از بست‌ها، پیچ‌ها یا صفحات فلزی به هم متصل می‌شوند. این روش، ساده و سریع است، اما استحکام آن به اندازه روش‌های دیگر نیست و برای کاربردهای سنگین توصیه نمی‌شود.
اسپلایس سرد (اسپلایس چسبی)
در این روش، دو سر تسمه با استفاده از چسب‌های مخصوص به هم چسبانده می‌شوند. این روش برای تسمه‌های نازک و سبک استفاده می‌شود، اما مقاومت آن در برابر حرارت و مواد شیمیایی محدود است. برای تسمه نقاله‌هایی، مثل تسمه نقاله پی وی سی از اسپلایس سرد و البته گاهی هم گرم استفاده می‌شود.
اسپلایس گرم (اسپلایس ولکانیزه)
در روش اسپلایس گرم تسمه نقاله که قوی‌ترین و بادوام‌ترین روش اسپلایس است؛ دو سر تسمه با استفاده از حرارت و فشار به هم چسبانده می‌شوند تا یک اتصال یکپارچه ایجاد شود. این روش برای تسمه‌های سنگین و کاربردهای صنعتی سنگین مثل تسمه نقاله ضد سایش مناسب است.
ابزار لازم برای انجام اسپلایس نوار نقاله
انجام اسپلایس نوار نقاله به‌طور دقیق و بادوام نیازمند ابزارهای تخصصی است. انتخاب ابزار مناسب به نوع اسپلایس، جنس و ضخامت تسمه و شرایط کاری بستگی دارد. ابزارهای عمومی برای اسپلایس عبارت‌اند از:
- دستکش ایمنی؛ برای محافظت دست‌ها در برابر مواد شیمیایی و سایش
- عینک ایمنی؛ برای محافظت چشم‌ها از ذرات و جرقه‌ها
- کاتر تسمه؛ برای برش دقیق تسمه
- سوهان؛ برای صاف‌کردن لبه‌های برش‌خورده تسمه
- نوار اندازه‌گیری؛ برای اندازه‌گیری دقیق طول تسمه
- قلم و کاغذ؛ برای یادداشت‌برداری و ثبت اطلاعات
از طرفی، هرکدام از انواع روش‌های اسپلایس نوار نقاله به ابزارهای خاص خود نیاز دارند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
ابزارهای مخصوص اسپلایس مکانیکی عبارت‌اند از:
- بست‌های فلزی؛ برای اتصال دو سر تسمه
- پیچ و مهره؛ برای محکم‌کردن بست‌ها
- آچار؛ برای سفت‌کردن پیچ‌ها
- دریل؛ برای ایجاد سوراخ در تسمه (در صورت نیاز)
ابزارهای مخصوص اسپلایس سرد عبارت‌اند از:
- چسب مخصوص؛ اتصال تسمه‌های نقاله
- قلم‌مو یا غلتک؛ برای پخش یکنواخت چسب بر روی سطح تسمه
- گیره؛ برای فشردن دو سر تسمه تا زمانی که چسب خشک شود
ابزارهای مخصوص اسپلایس گرم عبارت‌اند از:
- دستگاه ولکانیزاسیون؛ این دستگاه با اعمال حرارت و فشار بالا، دو سر تسمه را به هم جوش می‌دهد.
- قالب‌های ولکانیزاسیون؛ این قالب‌ها برای ایجاد یک اتصال قوی و یکنواخت بین دو سر تسمه استفاده می‌شوند.
- دماسنج؛ برای کنترل دمای دستگاه ولکانیزاسیون
- تایمر؛ برای کنترل زمان ولکانیزاسیون
مراحل اسپلایس گرم تسمه نقاله
اسپلایس گرم، یکی از قوی‌ترین و بادوام‌ترین روش‌های اتصال تسمه نقاله به یکدیگر به شمار می‌آید. در این روش، با استفاده از حرارت و فشار بالا، یک اتصال یکپارچه و مستحکم ایجاد می‌شود. معمولا برای تسمه نقاله‌های خاص، مثل تسمه نقاله لاستیکی که مقاومت بالا و قابلیت تحمل بارهای سنگین را دارد، از اسپلایس گرم استفاده می‌شود. نحوه چسباندن تسمه نوار نقاله توسط اسپلایس گرم به شرح زیر است.:
- آماده‌سازی تسمه: دو سر تسمه را با توجه به طول مورد نظر و با استفاده از کاتر مخصوص به‌صورت مورب برش دهید. زاویه برش به نوع تسمه و توصیه سازنده بستگی دارد. سپس سطح برش‌خورده را به‌خوبی تمیز کنید تا ذرات خارجی و آلودگی‌ها از آن جدا شوند. آن‌گاه برای افزایش چسبندگی، سطح برش‌خورده را با استفاده از کاغذ سنباده یا ابزارهای مخصوص زبر کنید.
- انتخاب قالب مناسب: قالب ولکانیزاسیون را با توجه به عرض و ضخامت تسمه انتخاب کنید. قالب باید به گونه‌ای باشد که دو سر تسمه را به‌طور کامل در بر بگیرد.
- قرار دادن تسمه در قالب: تسمه را به همراه قالب‌های مخصوص در دستگاه ولکانایز گرم تسمه نقاله قرار دهید. دقت کنید که تسمه به‌طور کامل در قالب قرار بگیرد و هیچ‌گونه چین‌خوردگی یا تاخوردگی در آن وجود نداشته باشد.
- اعمال حرارت و فشار: دستگاه ولکانیزاسیون را روشن کرده و دما و فشار را مطابق با مشخصات فنی تسمه تنظیم کنید. دستگاه به‌صورت خودکار حرارت و فشار لازم را به تسمه اعمال می‌کند تا لایه‌های داخلی تسمه ذوب شوند و به هم بچسبند.
- سرد کردن: پس از اتمام فرآیند ولکانیزاسیون، به تسمه اجازه دهید تا به‌آرامی سرد شود. زمان سرد شدن به ضخامت تسمه و شرایط محیطی بستگی دارد.
- بازرسی: پس از سرد شدن کامل، اتصال را از نظر ظاهری و استحکام بررسی کنید. مطمئن شوید که هیچ‌گونه عیب و نقصی در محل اتصال وجود ندارد.
آپارات گرم تسمه نقاله، دستگاهی است که برای ایجاد شرایط لازم برای انجام اسپلایس گرم طراحی شده است. این دستگاه با اعمال حرارت و فشار دقیق بر روی محل اتصال تسمه، باعث ذوب‌شدن لایه داخلی تسمه و ایجاد یک اتصال قوی و یکپارچه می‌شود.
اجزای اصلی یک آپارات گرم عبارت‌اند از:
- شاسی: پایه دستگاه که سایر اجزا روی آن نصب می‌شوند.
- صفحه‌های حرارتی: صفحاتی که با المنت‌های حرارتی پوشیده شده‌اند و به محل اتصال تسمه حرارت می‌دهند.
- سیستم هیدرولیک یا پنوماتیک: برای اعمال فشار لازم بر روی تسمه
- سیستم کنترل دما و زمان: برای تنظیم دقیق دما و زمان اعمال حرارت
- قالب‌ها: برای ایجاد یک اتصال یکنواخت و دقیق
نکات مهم در اسپلایس نوار نقاله
اسپلایس نوار نقاله، فرآیندی حساس و مهم است که مستقیما بر روی عملکرد و طول عمر تسمه نقاله تاثیر می‌گذارد. بنابراین برای اطمینان از یک اتصال قوی و بادوام، رعایت نکات زیر ضروری است.
- بسته به نوع تسمه، شرایط کاری و بار وارده، روش مناسب اسپلایس نوار نقاله، از جمله مکانیکی، سرد و گرم را انتخاب کنید.
- تسمه را به اندازه مورد نیاز برش دهید و سطح برش‌خورده را تمیز و صاف کنید.
- زاویه برش را با توجه به نوع تسمه و توصیه سازنده تنظیم کنید.
- در صورت نیاز، سطح برش‌خورده را زبر کنید تا چسبندگی افزایش یابد.
- از ابزارها و تجهیزات باکیفیت و متناسب با نوع اسپلایس استفاده کنید.
- محیط کار باید تمیز، خشک و عاری از هرگونه آلودگی باشد.
- دستورالعمل‌های سازنده تسمه و دستگاه ولکانیزاسیون را بادقت مطالعه و اجرا کنید.
- در روش ولکانیزاسیون، دما و فشار را دقیقا مطابق با مشخصات فنی تنظیم کنید.
- دما و فشار اعمال شده به تسمه باید دقیقاً مطابق با مشخصات فنی باشد.
- محیط کار باید تمیز و عاری از هرگونه آلودگی باشد.
- مطمئن شوید که دو سر تسمه به‌طور کامل تراز هستند.
- در روش سرد، مطمئن شوید که بین دو لایه چسب هیچ‌گونه حباب هوایی وجود ندارد.
- از تجهیزات ایمنی، مانند دستکش، عینک و ماسک استفاده کنید.
- به تسمه اجازه دهید تا به‌طور کامل سرد شود.
- اتصال را از نظر ظاهری و استحکام بررسی کنید.
- پس از نصب تسمه، عملکرد آن را در شرایط کاری بررسی کنید.
- انجام اسپلایس، به ویژه اسپلایس گرم، نیاز به تخصص و تجربه دارد. در صورت عدم اطمینان، از افراد متخصص کمک بگیرید.
- در صورت مشاهده هر گونه مشکل در اتصال، به‌سرعت اقدام به تعمیر کنید.
- با رعایت نکات نگهداری، به طول عمر اسپلایس و تسمه نقاله بیفزایید.
سخن پایانی
اسپلایس نوار نقاله فرآیندی تخصصی و حساس است که تاثیری مستقیم بر روی عملکرد و طول عمر تسمه نقاله دارد. بنابراین با انتخاب روش مناسب، استفاده از تجهیزات باکیفیت و رعایت نکات ایمنی، می‌توان یک اتصال قوی و بادوام ایجاد کرد.
در نهایت، می‌توان گفت که اسپلایس نوار نقاله یکی از مهم‌ترین مراحل در استفاده از نوار نقاله به شمار می‌آید و انجام صحیح آن به مهارت و دانش فنی نیاز دارد. با رعایت نکات ذکر شده در این مطلب، می‌توانید از عملکرد بهینه نوار نقاله خود مطمئن شوید.
