پرش به محتوا 
مشکلات رایج تسمه نقاله و روش های تعمیر آن
ظهور نوار نقاله‌های صنعتی به طور بنیادین خطوط تولید را متحول کرد و باعث افزایش بهره‌وری، کاهش نیاز به نیروی کار، بهبود ایمنی و ساده‌سازی تولید شد. این دستگاه‌های انعطاف‌پذیر به استانداردی برای جابه‌جایی محصولات و مواد در محیط‌های صنعتی تبدیل شده‌اند و در هر صنعتی که تصور کنید، حضور دارند. اگرچه خرید نوار نقاله یک راه‌حل قابل‌اعتماد و کارآمد برای حمل مواد حجیم ارائه می‌دهند؛ اما گاهی با مشکلاتی روبه‌رو می‌شوند. مشکلات تسمه نقاله متاسفانه می‌تواند به‌شدت بر خط تولید تاثیر بگذارد. در این مقاله از امید عمران سهند به بررسی مشکلات رایج تسمه نقاله پرداخته‌ایم و همچنین روش‌های عیب‌یابی آن‌ها را معرفی کرده‌ایم.
اهمیت سلامت تسمه نقاله در کارکرد نوار نقاله
اگر تسمه نقاله پی وی سی یا لاستیکی شما به درستی کار نکند، پیامدهای ناگواری در کل سیستم شما به‌وجود می‌آورد. مشکلات تسمه نقاله ممکن است کل فعالیت‌های کاری را از برنامه خارج کند و باعث از دست دادن زمان، هزینه و بهره‌وری شود. این مشکلات نه‌تنها تاثیر مستقیم بر عملکرد مجموعه دارند؛ بلکه ممکن است باعث نارضایتی اپراتورها شود.
برای جلوگیری از بروز این مشکلات باید عملکرد تسمه‌های نقاله خود را به دقت زیر نظر بگیرید. نظارت مداوم و بررسی دقیق وضعیت تسمه‌ها کمک می‌کند تا مشکلات را قبل از اینکه به مسائل بزرگتر و پرهزینه‌تر تبدیل شوند، شناسایی و رفع کنید. این اقدام پیشگیرانه به صرفه‌جویی در هزینه‌های تعمیر و نگهداری و همچنین حفظ بازدهی عملیات کمک می‌کند.
اما حتی با بهترین نظارت‌ها، احتمالا اشتباهاتی رخ دهند و قطعات و تجهیزات، با گذشت زمان، فرسوده شوند یا از کار بیفتند. در چنین مواقعی، باید بدانید چگونه مشکلات را به سرعت شناسایی و آن‌ها را برطرف کنید. داشتن آمادگی و برنامه‌ریزی برای مدیریت این موارد، از توقف طولانی‌مدت عملیات تولید جلوگیری می‌کند.
آشنایی با روش‌های نگهداری و تعمیر تسمه نقاله و همچنین شناخت مشکلات رایج و نحوه رفع آن‌ها، یکی از اصول کلیدی برای حفظ عملکرد بی‌نقص سیستم است. این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا تسمه‌های نقاله خود را در شرایط بهینه نگه دارید و از خرابی آن‌ها به دلیل مسائل قابل پیشگیری جلوگیری کنید. شما با این رویکرد، می‌توانید کارایی سیستم خودتان را حفظ کنید و هزینه‌ها و زمان صرف شده برای تعمیرات را هم به حداقل برسانید.
علل بروز مشکل در تسمه نقاله
مشکلات مختلفی در انواع تسمه نقاله از جمله تسمه نقاله لاستیکی و … به‌وجود می‌آید که عملکرد آن‌ها را مختل می‌کند. در ادامه به برخی از علل اصلی بروز مشکلات تسمه نقاله اشاره کرده‌ایم:
- مواد باقی‌مانده روی تسمه می‌تواند علت بروز مشکل در تسمه نقاله باشد. مواد باقی‌مانده به موادی گفته می‌شود که پس از تخلیه همچنان روی نوار باقی می‌مانند و شاید رایج‌ترین چالش بین اپراتورهای نوار نقاله باشد. به‌طورکلی، تمام نوار نقاله‌های صنعتی تا حدی با این مشکل مواجه می‌شوند؛ اما به دلیل پیامدهای جدی آن، کاهش این مشکل به حداقل بسیار مهم است.
- یکی دیگر از دلایل خرابی تسمه نقاله، انحراف نوار نقاله است. انحراف یا تنظیم مسیر نوار به نحوه حرکت تسمه روی رولرها گفته می‌شود. نوار نقاله باید همیشه به صورت مرکزی حرکت کند. انحراف زمانی رخ می‌دهد که تسمه به صورت نامتقارن روی رولرها حرکت کند و به یک سمت متمایل شود.
- لغزش تسمه هم یکی دیگر از علل مشکلات تسمه نقاله است. معمولا لغزش تسمه در اطراف پولی محرک رخ می‌دهد و زمانی اتفاق می‌افتد که تسمه و پولی اصطکاک کافی برای چرخاندن مناسب تسمه به دور پولی نداشته باشند.
- ریزش مواد از روی نقاله هم یکی دیگر از مشکلات لاستیک تسمه نقاله است. هرچند احتمال دارد ریزش مواد در هر نقطه‌ای از مسیر نقاله رخ دهد؛ اما همان‌طور که انتظار می‌رود، این مشکل بیشتر در نقاط بارگیری و انتقال مشاهده می‌شود.
مشکلات رایج تسمه نقاله
شما در بخش قبلی با چهار دلیل اصلی بروز مشکل در تسمه نقاله آشنا شدید؛ اما هر یک از دلایل مشکلات خاصی را ایجاد می‌کنند که هر یک از آن‌ها می‌توانند باعث اختلال در کارکرد تسمه نقاله شوند. در زیر به بررسی مشکلات رایج ناشی از هر یک از علت‌ها می‌پردازیم:
- مشکلات ناشی از باقی‌ماندن مواد روی تسمه نقاله: مواد باقی‌مانده باعث ایجاد محیط کاری نامرتب و خطرناک می‌شوند؛ چراکه به قسمت‌های زیرین و اطراف نوار نقاله نفوذ می‌کنند. این موضوع ممکن است باعث توقف دستگاه و افزایش زمان صرف‌شده برای تمیزکاری و نگهداری شود. علاوه‌براین، تجمع مواد باقی‌مانده روی غلتک‌ها، چرخ‌ها و پولی‌ها باعث فرسایش شدید این قطعات می‌شود. همچنین، تجمع این مواد احتمالا مشکلاتی در تنظیم مسیر نوار ایجاد کند که باعث فرسایش و آسیب به نوار شود.
- مشکلات تسمه نقاله ناشی از انحراف نوار نقاله: همانند مواد باقی‌مانده، انحراف هم مشکلاتی از جمله ساییدگی نامتقارن نوار، آسیب به نوار به دلیل تماس با زیرساخت‌های اطراف، ریزش مواد و تغییر شکل یا تاب برداشتن نوار در سیستم نوار نقاله ایجاد می‌کند.
- مشکلات ناشی از لغزش تسمه: لغزش تسمه باعث کاهش بهره‌وری و کارایی می‌شود و اختلال در فرایندها یا ناتوانی در انتقال مقدار مناسب مواد ایجاد می‌کند. همچنین این مشکل می‌تواند به ساییدگی و آسیب تسمه منجر شود و فشار مضاعفی به موتور وارد کند که در نهایت به خرابی زودهنگام آن می‌انجامد.
- مشکلات تسمه نقاله ناشی از ریزش مواد: مشابه سایر مشکلات، ریزش مواد از تسمه نقاله، کاهش بهره‌وری و کارایی سیستم را به‌دنبال دارد و باعث از دست رفتن مواد یا محصول خواهد شد؛ در نتیجه سایش تجهیزات را افزایش می‌دهد. علاوه‌براین، ریزش مواد می‌تواند یک خطر ایمنی جدی ایجاد کند؛ چراکه مواد ریخته‌شده ممکن است روی اپراتورها سقوط کند یا احتمال لغزش و افتادن کارکنان را افزایش دهد. به‌طورکلی، مشاهده مقداری ریزش مواد در نقاله‌های صنعتی عادی است؛ اما ریزش بیش‌ازحد مواد نشان‌دهنده یک مشکل اساسی خواهد بود.
چگونه تسمه نقاله را عیب یابی کنیم؟
برای برطرف کردن مشکلات تسمه نقاله باید آن‌ها را عیب‌یابی و سپس آن‌ها را برطرف کنیم. در ادامه این بخش به عیب یابی تسمه نقاله در هر یک از مشکلات احتمالی ایجاد شده در این دستگاه می‌پردازیم تا شما بتوانید سریع‌تر مشکل را برطرف کنید.
- باقی‌ماندن مواد: این مشکل بیشتر به دلیل ویژگی‌های مواد حمل شده و تمایل آن‌ها به چسبندگی رخ می‌دهد. به‌طورکلی، موادی که دارای رطوبت بیشتری هستند، بیشتر احتمال دارد به نوار بچسبند. همچنین، در محیط‌های مرطوب، مواد جاذب رطوبت اغلب رطوبت را از هوا جذب می‌کنند و احتمال چسبیدن را افزایش می‌دهند. تفاوت‌های شدید دمایی بین مواد و نوار نیز می‌تواند باعث ایجاد میعان و چسبندگی شود. بهترین راه برای کاهش مواد باقی‌مانده، استفاده از پاک‌کننده‌های تسمه است. این پاک‌کننده‌ها در محل پولی‌های ابتدا و انتها نصب می‌شوند و با حرکت روی تسمه، مواد چسبیده را جدا می‌کنند. همچنین، تمیزکاری منظم به‌عنوان بخشی از برنامه نگهداری نوار نقاله، برای کاهش تجمع مواد روی اجزا ضروری است.
- انحراف تسمه: ازآنجایی‌که تراز تسمه نقاله بادقت تنظیم شده است، عوامل متعددی می‌توانند منشاء انحراف باشند و تشخیص منشاء مشکل را دشوار کنند. علل احتمالی انحراف در تسمه نقاله‌های صنعتی عبارت‌اند از فاصله نامناسب غلتک‌ها، گیر کردن یا فرسودگی غلتک‌ها، فریم نامتوازن، تجمع مواد روی هر قسمت از نقاله، کشش بیش از حد تسمه و تسمه فرسوده یا آسیب دیده و … . طیف وسیعی از علل احتمالی انحراف تسمه، یک راه حل کلی برای پیشگیری را غیرممکن می‌کند. اما اقداماتی وجود دارد که می‌تواند به کاهش احتمال وقوع این مشکل کمک کند.
- لغزش تسمه: دلایل متعددی برای لغزش تسمه وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به دمای پایین، نصب نادرست روکش پولی، ایجاد رسوبات روی پولی، کشش ناکافی تسمه، فرسودگی پولی اصلی، سطح صاف پولی و بار سنگین بیش از حد برای نقاله اشاره کرد. روش‌های مختلفی برای جلوگیری از لغزش در هنگام کار با تسمه نقاله‌های صنعتی وجود دارد. حفظ کشش مناسب تسمه برای جلوگیری از لغزش بسیار مهم است. اما باید توجه داشته باشید که اگرچه کشیدن بیش‌ازحد تسمه ممکن است مانند یک راه حل آسان به نظر برسد؛ اما باید از آن اجتناب شود؛ چراکه این کار می‌تواند باعث کشش و آسیب به تسمه شود و همچنین استرس اضافی به موتور وارد کند. هنگامی که چسبندگی کافی بین قرقره و تسمه وجود ندارد، نصب روکش را در نظر بگیرید. روکش ماده‌ای است که برای افزایش کشش به سطح قرقره اضافه می‌شود.
- ریزش مواد: علل معمول ریزش مواد زیاد شامل عدم تنظیم صحیح تسمه، آسیب یا سایش تسمه، بارگذاری با ضربه زیاد، و عدم هم‌راستایی ناودانی‌ها است. استفاده از صفحات جانبی و نقاط جمع آوری گرد و غبار در کاهش پتانسیل ریزش مواد مفید است. اطمینان از اینکه قیف‌ها تمیز و به طور مرکزی در بالای منطقه بارگذاری قرار دارند از ریزش مواد جلوگیری می‌کند. علاوه‌براین، استفاده از بسترهای ضربه‌گیر برای بارگذاری سنگین مانع از افتادگی تسمه می‌شود که این خود می‌تواند منجر به آزاد شدن مواد فراری شود. نگهداری تسمه نقاله‌ها به صورت هم‌راستا و در وضعیت کاری مناسب از فرار مواد اضافی جلوگیری می‌کند؛ چراکه هر گونه انحراف از عملکرد صحیح می‌تواند باعث ریزش مواد شود.
ضرورت شناسایی و حل مشکلات رایج تسمه نقاله
تا اینجا با مشکلات تسمه نقاله و نحوه عیب‌یابی آن‌ها آشنا شدید. همان‌طور که گفته شد، تسمه نقاله‌ها به‌عنوان یکی از تجهیزات اصلی در صنایع مختلف، نقش بسیار مهمی در انتقال مواد دارند. عملکرد صحیح و بی‌وقفه این تجهیزات، تاثیر مستقیمی بر بهره‌وری و کیفیت محصولات تولیدی دارد. ازاین‌رو، شناسایی و رفع به موقع مشکلات رایج در تسمه نقاله‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. دلایل اهمیت شناسایی و رفع مشکلات تسمه نقاله:
- کاهش هزینه‌های تولید
- افزایش عمر تجهیزات
- بهبود کیفیت محصولات
- افزایش ایمنی
- کاهش توقف‌های ناخواسته تولید
نکات تعمیر تسمه نقاله
تعمیر و نگهداری صحیح تسمه نقاله برای جلوگیری از مشکلات و افزایش عمر تسمه نقاله ضروری است. در ادامه برخی نکات مهم برای تعمیر و نگهداری تسمه نقاله آورده شده است:
- بازرسی منظم: تسمه نقاله باید به طور منظم بررسی شود تا علائم آسیب، سایش یا پارگی شناسایی شود. این کار می‌تواند از مشکلات بزرگتر جلوگیری کند. توجه ویژه‌ای به اجزای متحرک مانند غلتک‌ها، پولی‌ها و اجزای کششی داشته باشید.
- تنظیم کشش تسمه: کشش بیش‌ازحد یا کم تسمه می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی مانند لغزش یا خرابی در اجزا شود. کشش مناسب تسمه را باتوجه‌به دستورالعمل تولید کننده تنظیم کنید.
- تمیزکاری مداوم: مواد اضافی که به تسمه می‌چسبند می‌توانند باعث اختلال در عملکرد سیستم نقاله شوند. بنابراین، تمیز کردن منظم تسمه، غلتک‌ها و پولی‌ها ضروری است. استفاده از سیستم‌های تمیزکننده مانند برس‌ها و پاک‌کننده‌های مکانیکی می‌تواند مفید باشد.
- بازرسی و تعمیر پولی‌ها و غلتک‌ها: پولی‌ها و غلتک‌ها باید به درستی تنظیم شوند تا از انحراف تسمه جلوگیری شود. هرگونه سایش یا آسیب در این اجزا می‌تواند باعث ایجاد مشکلات در سیستم نقاله شود. بنابراین، باید به طور منظم این اجزا بررسی و در صورت لزوم تعویض شوند.
- کنترل آلودگی و رطوبت: رطوبت می‌تواند باعث چسبیدن مواد به تسمه و ایجاد مشکل در انتقال مواد شود. برای کاهش این مشکل، باید از پوشش‌های مقاوم در برابر رطوبت استفاده کنید.
- جلوگیری از لغزش: برای جلوگیری از لغزش تسمه، مطمئن شوید که پولی‌ها و سطح تماس تسمه تمیز و خشک باشند. در صورت شرایط، می‌توان از لایه‌های پوششی مانند لاستیک یا مواد دیگر برای افزایش اصطکاک بین تسمه و پولی استفاده کرد.
- تعویض قطعات آسیب‌دیده: اگر تسمه یا سایر قطعات سیستم نقاله دچار آسیب یا سایش شدند، باید خیلی سریع تعویض شوند. استفاده از قطعات یدکی اصلی و مناسب می‌تواند به بهبود عملکرد و طول عمر نقاله کمک کند.
- بررسی سیستم انتقال قدرت: شما باید اطمینان حاصل کنید که موتور، گیربکس و سیستم‌های انتقال قدرت به درستی کار می‌کنند. مشکلات در این بخش‌ها می‌تواند به عملکرد نقاله آسیب بزند.
- آموزش کارکنان: آموزش کارکنان برای شناسایی مشکلات تسمه نقاله و انجام تعمیرات پیشگیرانه می‌تواند از بروز مشکلات جدی جلوگیری کند.
پس با رعایت این نکات، می‌توان عمر مفید تسمه نقاله را افزایش داد و از بروز مشکلات و خرابی‌های ناگهانی جلوگیری کرد.
روش های پیشگیری از خرابی تسمه نقاله
هر یک از مشکلات تسمه نقاله پتانسیل ایجاد مشکلات جدی مانند خرابی سریع تجهیزات، توقف غیرمنتظره، آسیب‌دیدگی کارکنان و … را دارد. اما حتی اگر خرابی تسمه نقاله شدید نباشد، هنوز هم احتمال خطر و خسارات غیرضروری در بهره‌وری و کارایی وجود دارد. به‌همین دلایل، رویکرد پیشگیرانه نسبت به مشکلات نقاله همیشه بهترین کار است.
شما باید سیستم نقاله را به طور منظم بازرسی کنید تا علائم مشکلات تسمه نقاله مانند ریزش مواد زیاد، صداهای غیرعادی، نشانه‌های بصری یا دیگر مشکلات را شناسایی کنید. همیشه مطمئن شوید که تجهیزات و محیط اطراف تسمه نقاله تمیز باشند. قطعات نقاله‌ای که علائم سایش نشان می‌دهند را تعویض کنید. معمولا با در نظر گرفتن این کارها، پتانسیل توقف غیرمنتظره و تعمیرات طولانی به طور قابل‌توجهی کاهش پیدا می‌کند.
سخن پایانی
در پایان، تعمیر و نگهداری منظم تسمه نقاله‌ها نقش حیاتی در حفظ کارایی و بهره‌وری سیستم‌های صنعتی ایفا می‌کند. اگر مشکلات تسمه نقاله مانند باقی‌ماندن مواد روی تسمه، انحراف نوار، لغزش تسمه و ریزش مواد، به‌موقع شناسایی و رفع نشوند، می‌توانند منجر به توقف تولید و افزایش هزینه‌ها شوند. بنابراین، با بازرسی دقیق، تنظیم کشش مناسب، تمیزکاری منظم و توجه به اجزای متحرک نوار نقاله، می‌توان از بروز مشکلات جلوگیری کرد و عمر مفید این تجهیزات را افزایش داد. این رویکرد نه‌تنها بهره‌وری و کیفیت محصولات تولیدی را بهبود می‌بخشد، بلکه ایمنی محیط کار را نیز تضمین می‌کند.
