پرش به محتوا 
بررسی کامل شاسی نوار نقاله و انواع آن
شاسی نوار نقاله، قلب تپنده سیستم‌های انتقال مواد است. این سازه مستحکم، تمامی اجزای نوار نقاله را در خود جای می‌دهد و به‌عنوان ستون فقرات این سیستم عمل می‌کند. انتخاب صحیح نوع شاسی، تاثیر مستقیمی بر روی عملکرد، طول عمر و کارایی نوار نقاله دارد. در این مقاله به بررسی جامع شاسی نوار نقاله و انواع مختلف آن می‌پردازیم.
شاسی نوار نقاله چیست؟
سازه اصلی نوار نقاله یا سازه کانوایر، همانند اسکلت بدن انسان به کل سیستم، استحکام و شکل می‌دهد. این سازه، تمامی اجزای نوار نقاله را در خود جای می‌دهد و به آن پایداری و مقاومت می‌بخشد. از انواع نوار نقاله می‌توان به نوار نقاله تسمه‌ای، رولری، زنجیری، مارپیچی و ویبره‌ای اشاره کرد. همانطور که گفتیم شاسی نوار نقاله، به‌عنوان اسکلت اصلی و حامل تمام اجزای یک سازه نوار نقاله، نقش بسیار مهمی در عملکرد صحیح و طول عمر این سیستم ایفا می‌کند. این سازه مستحکم، تمامی اجزای نوار نقاله، از جمله رولیک‌ها، تسمه نقاله، موتور محرک و سایر تجهیزات جانبی را بر روی خود نگاه می‌دارد و امکان انتقال مواد و محصولات را فراهم می‌کند.
اجزای اصلی شاسی نوار نقاله
اجزای اصلی تشکیل‌دهنده شاسی نوار نقاله عبارت‌اند از:
- پروفیل‌های اصلی: این پروفیل‌ها، ستون فقرات شاسی را تشکیل می‌دهند و معمولا از جنس فولاد، آلومینیوم یا استیل ساخته می‌شوند. انتخاب جنس پروفیل به عواملی، مانند ظرفیت بار، محیط کاری و نوع کاربرد نوار نقاله بستگی دارد.
- پایه‌ها: پایه‌ها، شاسی را از زمین جدا کرده و ارتفاع مورد نیاز را فراهم می‌کنند. پایه‌ها معمولا از جنس فولاد یا آلومینیوم ساخته می‌شوند و قابل‌تنظیم هستند.
- تیرهای عرضی: تیرهای عرضی، به منظور افزایش استحکام و جلوگیری از تاب‌برداشتن شاسی، به‌صورت عمود بر پروفیل‌های اصلی نصب می‌شوند.
- سایر قطعات: بسته به نوع و کاربرد نوار نقاله، ممکن است از قطعات دیگری، مانند براکت‌ها، زبانه‌ها و صفحه‌های تقویتی نیز در شاسی نوار نقاله استفاده شود.
یادتان باشد که بلت کانوایر یا همان تسمه نوار نقاله، از اجزای شاشی نوار نقاله محسوب نمی‌شود و به‌نوعی، مکمل آن است. در واقع، بلت کانوایر، بخش متحرک سیستم است که وظیفه حمل مواد را بر عهده دارد. بلت روی رولیک‌هایی که بر روی شاسی نصب شده‌اند، حرکت می‌کند. انتخاب صحیح شاسی، نقش بسیار مهمی در عملکرد صحیح و طول عمر نوار نقاله دارد. به همین دلیل در ادامه، به نحوه نگهداری از نوار نقاله نیز اشاره می‌کنیم.
انواع شاسی نوار نقاله کدام است؟
انتخاب نوع شاسی مناسب، به عوامل مختلفی، مانند نوع بار، ظرفیت انتقال، سرعت حرکت نوار و محیط کار بستگی دارد. انواع شاسی نوار نقاله را می‌توان بر اساس شکل ظاهری و جنس مواد به دسته‌های زیر تقسیم کرد:
شاسی لوله ای
از لوله‌های فولادی با قطرهای مختلف ساخته شده و برای انتقال مواد سنگین و فله‌ای، مانند سنگ، شن و ماسه در مسافت‌های طولانی استفاده می‌شود. از مزایای آن استحکام بالا و مقاومت در برابر سایش و خوردگی و از معایبش وزن زیاد و محدودیت در ایجاد انحناهای تند است. شاسیهای لوله‌ای، به دلیل ساختار مدولار خود، امکان تنظیم آسان فاصله و جهت رولیک نوار نقاله را فراهم می‌کنند.
شاسی پروفیلی
شاسی پروفیلی از پروفیل‌های فلزی، مانند ناودانی، قوطی و تیرآهن ساخته می‌شود و در نوار نقاله‌های سبک‌تر و انعطاف‌پذیرتر، مانند خطوط تولید و مونتاژ به کار می‌رود. وزن سبک‌تر نسبت به شاسی لوله‌ای و امکان ایجاد انحناهای مختلف از مزایای آن و استحکام کمتر نسبت به شاسی لوله‌ای از معایبش است.
شاسی ناودانی
این نوع شاسی از پروفیل‌های ناودانی ساخته می‌شود. و کاربرد آن در انتقال مواد در مسافت‌های متوسط و محیط‌های صنعتی با شرایط کاری سخت است. مزایای آن استحکام بالا و مقاومت در برابر پیچش و تاب‌برداشتن و معیابش وزن متوسط و محدودیت در ایجاد انحناهای تند است.
شاسی ترکیبی
شاسی ترکیبی، از ترکیب پروفیل‌های مختلف، مثل لوله، ناودانی، قوطی است. از این نوع شاسی برای نوار نقاله‌هایی با شرایط کاری خاص و پیچیده استفاده می‌شود که نیاز به ترکیبی از استحکام، وزن سبک و انعطاف‌پذیری دارند. امکان طراحی و ساخت شاسی با توجه به نیازهای خاص پروژه از مزایای شاسی ترکیبی و پیچیدگی ساخت و هزینه بالاتر از معایب آن محسوب می‌شود. از شاسیهای ترکیبی در نوار نقاله معدن استفاده زیادی می‌شود.
روش طراحی و ساخت شاسی نوار نقاله
طراحی و ساخت شاسی نوار نقاله، یک فرآیند مهندسی دقیق است که طی آن باید عوامل متعددی، مانند نوع بار، ظرفیت، سرعت، محیط کار و بودجه را در نظر گرفت. در این فرآیند، از نرم‌افزارهای طراحی مهندسی، مانند SolidWorks،AutoCAD و غیره استفاده می‌شود تا یک مدل سه‌بعدی دقیق از شاسی ایجاد شود. مراحل کلی طراحی و ساخت شاسی نوار نقاله عبارت‌اند از:
تعیین مشخصات فنی
از جمله مواردی که باید در این قسمت در نظر گرفته شود عبارت‌اند از:
- نوع بار: جامد، پودری، مایع
- ظرفیت بار: وزن و حجم بار
- سرعت حرکت نوار: سرعت مورد نیاز برای انتقال بار
- طول مسیر: طول مسیر حرکت نوار
- ارتفاع تخلیه و بارگیری
- شرایط محیطی: دما، رطوبت و وجود مواد خورنده
- بودجه: محدودیت‌های مالی پروژه
انتخاب نوع شاسی
که با توجه به مشخصات فنی و نوع کاربرد انتخاب می‌شود.
طراحی شاسی
با استفاده از نرم‌افزارهای طراحی مهندسی، یک مدل سه‌بعدی از شاسی ایجاد می‌شود. در این مرحله، ابعاد پروفیل‌ها، ضخامت ورق‌ها، تعداد پایه‌ها، نوع اتصالات و سایر جزئیات طراحی مشخص شده و محاسبات استحکام و مقاومت شاسی در برابر بارهای وارده انجام می‌شود.
انتخاب مواد
جنس مواد استفاده شده در ساخت شاسی باید با توجه به شرایط محیطی و نوع بار انتخاب شود که معمولا انتخاب سازندگان، فولاد، آلومینیوم یا استیل است.
ساخت شاسی
پس از تایید طراحی، شاسی در کارگاه ساخت ساخته می‌شود. مراحل ساخت، شامل برش، سوراخ‌کاری، جوش‌کاری، مونتاژ و رنگ‌آمیزی است.
نصب و راه‌اندازی
شاسی ساخته‌شده در محل نصب شده و سایر اجزای نوار نقاله، مانند رولیک‌ها، تسمه و موتور به آن متصل می‌شوند. سپس سیستم نوار نقاله را تست می‌کنند و پس از اطمینان از عملکرد صحیح، به بهره‌برداری می‌رسانند.
ویژگی های شاسی نوار نقاله
مهم‌ترین ویژگی‌های شاسی نوار نقاله به شرح زیر است:
- مقاومت در برابر بارگذاری: شاسی باید بتواند بار وارد شده از طرف مواد منتقل‌شونده را به‌طور یکنواخت تحمل کند و تغییر شکل ندهد.
- مقاومت در برابر ضربه: در محیط‌های صنعتی، امکان وارد شدن ضربه به شاسی وجود دارد. بنابراین، شاسی باید مقاومت کافی در برابر ضربه را داشته باشد.
- مقاومت در برابر خوردگی: در محیط‌های خورنده، مانند صنایع شیمیایی و غذایی، شاسی باید از مواد مقاوم در برابر خوردگی ساخته شود.
- طراحی ساده و کاربردی: طراحی شاسی باید به گونه‌ای باشد که ساخت، نصب و نگهداری آن آسان باشد.
- استفاده از قطعات استاندارد: استفاده از قطعات استاندارد، هزینه‌های ساخت و تعمیر را کاهش می‌دهد.
- کاهش بارگذاری روی سازه: وزن کم شاسی، باعث کاهش بارگذاری روی سازه ساختمان و همچنین کاهش مصرف انرژی می‌شود.
- جلوگیری از آسیب به پرسنل: تمام زوایای تیز و برنده باید پوشیده شود و سطح شاسی، صاف و بدون زبری باشد تا به پرسنل آسیب وارد نشود.
نکات ساخت و نگهداری شاسی نوار نقاله
ساخت و نگهداری صحیح شاسی نوار نقاله، نقش بسیار مهمی در افزایش طول عمر و کارایی این سیستم دارد. در ادامه به نکات مهم ساخت و نگهداری این سازه اشاره می‌کنیم.
- قبل از شروع ساخت، باید طراحی دقیق و جامعی از شاسی تهیه شود.
- در طراحی، عوامل مختلفی، مانند نوع بار، ظرفیت، سرعت، طول مسیر، شرایط محیطی و بودجه باید در نظر گرفته شود.
- از نرم‌افزارهای طراحی مهندسی برای ایجاد مدل‌های سه‌بعدی دقیق استفاده شود.
- مواد استفاده‌شده در ساخت شاسی باید دارای استحکام، مقاومت در برابر خوردگی و وزن مناسب باشند.
- اتصالات جوش‌کاری باید با کیفیت بالا و مطابق با استانداردهای جوش‌کاری انجام شود.
- از جوش‌کارهای ماهر و تجهیزات مناسب استفاده شود.
- برای افزایش طول عمر و مقاومت در برابر خوردگی، شاسی باید با پوشش مناسب، مانند رنگ، گالوانیزه یا پوشش‌های پودری پوشش داده شود.
- در تمام مراحل ساخت، کنترل کیفیت به‌صورت دقیق انجام شود.
- از ابزارهای اندازه‌گیری دقیق برای بررسی ابعاد و هم‌راستایی اجزا استفاده شود.
- به‌صورت دوره‌ای، شاسی و اتصالات آن را از نظر وجود ترک، خوردگی، شل‌شدگی و سایر عیوب بررسی کنید.
- شاسی را به‌طور مرتب از گرد و غبار و مواد چسبنده پاک کنید.
- اتصالات متحرک را به‌طور مرتب روغن‌کاری کنید تا از سایش و خوردگی جلوگیری شود.
- هرگونه عیب و نقص را به‌سرعت برطرف کنید تا از گسترش آن جلوگیری شود.
- قطعات فرسوده را تعویض کنید.
- مطمئن شوید که بار به‌صورت یکنواخت بر روی شاسی توزیع شده تا از ایجاد تنش‌های موضعی جلوگیری شود.
- ارتعاشات بیش‌ازحد می‌تواند به شاسی آسیب برساند. بنابراین، از سیستم‌های کاهش ارتعاشات استفاده کنید.
سخن آخر
شاسی نوار نقاله، یکی از مهم‌ترین اجزای سیستم انتقال مواد به شمار می‌آید. انتخاب صحیح نوع شاسی، با در نظر گرفتن عوامل متعددی، مانند نوع بار، ظرفیت، سرعت و محیط کار، نقش بسیار مهمی در عملکرد، طول عمر و کارایی نوار نقاله ایفا می‌کند. با شناخت انواع مختلف شاسی و مزایا و معایب هر یک، می‌توان بهترین گزینه را برای هر کاربرد خاص انتخاب کرد. نگهداری مناسب و تعمیرات دوره‌ای نیز از اهمیت بالایی برخوردار است تا کارایی و ایمنی نوار نقاله حفظ شود. اگر سوالی در مورد شاسی نوار نقاله دارید، می‌توانید در بخش نظرات مطرح کنید تا کارشناسان ما در اسرع وقت، پاسخ دهند.
منابع:
